Belgisch klimaat voor elektrisch materieel nog vrij koel

Aannemers die steden met lage-emissiezones vermijden. Het tekent het ‘koele’ Belgische klimaat rond de elektrificering van bouwmaterieel. Op dat punt lopen de Nederlandse bovenburen op ons voor. Laten we eens kijken naar de meest interessante voor- en de onvermijdelijke nadelen.

Een opmerkelijk bericht van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB): zelfs als ze omzet mislopen mijdt een kwart van de aannemers het liefst steden waarin een LEZ (lage-emissiezones) van kracht is. Dat zijn dan wel de aannemers die ver vanaf die steden wonen en geen zin hebben in gedoe zoals het aanvragen van een dagpas, lastiger plannen, informatie moeten opzoeken en natuurlijk geen trek in boetes. Deze groep laat duidelijk zien dat een (groot) deel van de bouwsector nog niet is voorbereid op de ontwikkeling die we in stedelijk gebied steeds vaker gaan zien: weg met de vervuilers, ruim baan voor de schone werkers.

Sigma-voorzitter Dries van Haut wees er al op in zijn nieuwjaarsspeech: “Hét maatschappelijk thema van 2019 was ongetwijfeld het klimaat”. En hij waarschuwde voor Nederlandse toestanden rond stikstof en PFAS-normen, in de hoop die niet in ons land te hoeven meemaken. Tegelijkertijd beseft hij dat Nederlanders door die problemen hun voorsprong bij de elektrificatie van bouwmaterieel snel zullen vergroten. Ze moeten wel, aangezien de overheid in steeds meer grote steden de eisen opschroeft. Dat gaat in België natuurlijk ook gebeuren en dan zou het erg spijtig zijn als we niet tijdig onze voorzorgsmaatregelen hebben genomen.

Voordelen

In stedelijk gebied heeft elektrisch aangedreven bouwmaterieel grote voordelen: er is geen uitstoot van ongezonde stoffen meer en het werk kan nagenoeg fluisterstil gebeuren. Dat geldt voor graafmachines, hijskranen en hoogwerkers even goed als voor bestelwagens, vrachtauto’s, betonmixers, mobiele hijskranen … Door te kiezen voor elektrificatie komt de ‘emissieloze bouwwerf’ in zicht. In Nederland zijn er al bedrijven in de bouwsector die emissieloos werken met succes als aanbestedingswapen hebben kunnen inzetten. Dat gaat hier ook gebeuren.

GWW elektrificatie: In stedelijk gebied heeft elektrisch aangedreven bouwmaterieel grote voordelen: er is geen uitstoot van ongezonde stoffen meer en het werk kan nagenoeg fluisterstil gebeuren.

Nadelen

Het moet vooraf worden gezegd: een aantal nadelen zal tijdelijk zijn, aangezien wetenschappers en fabrikanten/leveranciers druk bezig zijn met ze om te zetten in voordelen. Neem de accu die de elektrische aandrijvingen mogelijk maakt. Die is nu nog zwaar, duur en heeft een beperkte capaciteit, maar daar valt binnen nu en vijf jaar een sterke verbetering in te verwachten. Die huidige accu is de belangrijkste reden waarom elektrisch materieel duurder is in aanschaf en minder dan een werkdag onafgebroken kan draaien. Dat gaat op termijn dus veranderen.

Die huidige accu is ook de reden dat groot materieel – pakweg boven de 15 ton – nog nauwelijks is geëlektrificeerd. Ze zouden te veel zware accu’s met te kleine capaciteit mee moeten sjouwen en dat is zowel technisch als financieel niet op te brengen. De dieselmotor kunnen we daarom niet afschaffen zolang er geen betere en goedkopere accu’s op de markt komen. Wel zien we ook bij de dieselmotor belangrijke ontwikkelingen: de moderne versies stoten steeds minder ongezonde stoffen uit.

Alternatieven

Tot slot zijn er ook nog enkele alternatieven in opkomst of, zoals bij hybride, terug van weggeweest. We zien het bij bestelauto’s zoals de nieuwe Ford Transit Custom Hybride. Dat is een volledig elektrisch aangedreven bestelauto met een hulpmotor op benzine. Die hulpmotor vult de accu met stroom en doet dat op de langere trajecten buiten de stad, waar de uitstoot een minder groot probleem is. Ook bij de betonmixer zien we een hybride vorm: rijden doet hij met de dieselmotor, maar eenmaal op de werf draait de trommel geluidloos en puur elektrisch.

Alternatieven zoals waterstof en de inzet van LNG-gas en dergelijke zijn tegelijkertijd ook sterk in ontwikkeling, maar lenen zich vooralsnog minder goed voor de inzet bij (zwaar) bouwmaterieel. Maar ook daar kunnen we voor verrassingen komen te staan. Want de innovatie staat niet stil. Dit artikel kan dus volgend jaar of het jaar daarop voor een groot deel achterhaald zijn. Des te beter.